شیوه نامه شورای پیامگزاران سلامت

 
ضرورت شکل گیری شبکه پیام‌گزاران سلامت شهرستان مراغه:
ایجاد حساسیت در سازمان ها نسبت به حفظ سلامت کارکنان خود، سلامت محیط زیست پیرامون و سلامت مصرف کنندگان خدمات و محصولات، پاسخگویی اجتماعی آنها را افزایش می دهد. ایجاد شبکه پیام‌گزاران سازمانی سلامت روشی ابتکاری برای جلب حمایت و عملیاتی کردن عوامل اجتماعی موثر بر سلامت می باشد.
«دبیرخانه های سلامت» در سطح ملی و « پیام‌گزاران سلامت » در سطح استانی دو رکن اساسی کلیدی و متناظر هم در تشکیل « شبکه ملی دبیرخانه های سلامت و پیام‌گزاران سلامت » است. شبکه پیام‌گزاران سلامت شهرستان مراغه نیز به « شبکه ملی دبیرخانه های سلامت و پیامگزاران سلامت » خواهد پیوست. شکل گیری این شبکه ضمن تحکیم بستر همکاری های افقی در سطح شهرستان برای اجرای برنامه های جامع سلامت، موجبات هماهنگی عمودی برای تسهیل و تسریع در استقرار مصوبات شورای عالی سلامت و امنیت غذایی در سطح شهرستان را فراهم آورده و بستر مناسبی را برای انتقال نیازها و چالش های شهرستان در مسیر اجرای برنامه های توسعه سلامت به مدیران ارشد ستادی در سطح استانی و ملی ایجاد می کند. همچنین به شناسایی موضوعات چالش برانگیز بین بخشی برای طرح و بررسی در کارگروه اجتماعی، فرهنگی ، سلامت، زنان و خانواده شهرستان کمک شایان توجهی خواهد نمود.
ماده 1: تعریف پیام‌گزار سلامت:
پیام‌گزار سلامت فردی است که به عنوان رابط سلامت دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی شهرستان در هر یک از ادارات شهرستان در چارچوب مجموعه مشخصی از وظایف و مسئولیت ها به ایفای نقش می پردازد.
ماده 2: اهداف به کارگیری پیام‌گزار سلامت:
  • کمک به استقرار رویکرد سلامت در همه سیاست ها
  • رفع محدودیت های کارکردی کارگروه فرهنگی، اجتماعی، سلامت، زنان و خانواده شهرستان در تضمین همکاری بین بخشی و رقم زدن تغییرات از طریق مرتبط کردن آنها با واحدهای عملیاتی محیطی به واسطه حضور پیام‌گزار سلامت در نقش رابط در ادارات
  • ایجاد بستری برای تسهیل تعاملات و هم‌راستایی افقی بین عملکرد ادارات حول موضوعات و چالش های بین بخشی دارای پیامدهای قابل توجه بر سلامت جمعیت و اجرای برش شهرستانی مصوبات شورای عالی سلامت و امنیت غذایی
  • ایجاد بستری برای تسهیل تعاملات و هم‌راستایی عمودی بین عملکرد ادارات با دستگاه های متناظر سطح استانی حول موضوعات، سیاست ها و برنامه های مشترک ابلاغ شده از سطح استانی و ملی از طریق برقراری ارتباط پیام‌گزاران با دبیرخانه های سلامت ملی
  • کمک به ایجاد تعهد پایدار سیاسی نسبت به موضوعات دستور کار مشترک در ادارات
  • کمک به ایجاد و توسعه شبکه همکاری بین بخشی از سطح شهرستانی تا استانی و ملی
  • تسهیل پیگیری مطالبات سلامت محور
  • ایجاد بستری برای تدوین مشارکتی و اجرای برنامه های توسعه سلامت شهرستان
 
ماده 3:  شرح وظایف پیام‌گزاران سلامت
  • برقراری تعامل نزدیک با حوزه ریاست سازمان متبوع برای پیگیری موضوعات و مسائل مشترک دستوركار با سایر سازمانها
  • برقراری تعامل نزدیک با پیام گزاران سلامت دستگاه متناظر اجرایی در سطح استان و دبیرخانه سلامت دستگاه اجرایی در سطح ملی برای ایجاد هم‌راستایی در سیاست ها و اولویت های برنامه ای
  • برقراری تعامل با دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی و دبیرخانه سایر كارگروه های تخصصی-مشورتی ذیل شورای برنامه ریزی و توسعه استان بویژه کارگروه فرهنگی، اجتماعی، سلامت، زنان و خانواده شهرستان جهت پیگیری اجرای مصوبات سلامت محور، ایجاد هماهنگی و رفع همپوشانی میان مصوبات آنها
  • برقراری تعامل نزدیک با سایر همتایان شهرستانی خود در سایر ادارات برای كسب شناخت نسبی از ماموریت ها، وظایف، اولویت ها و ترجیحات سازمانی دیگر دستگاه های اجرایی
  • تعامل نزدیک و مستمر با نمایندگان سازمان در كارگروه های تخصصی مشورتی ذیل شورای برنامه ریزی و توسعه استان به ویژه كارگروه فرهنگی، اجتماعی، سلامت، زنان و خانواده شهرستان برای كارشناسی موارد ارجاعی و تهیه پاسخ با همکاری واحدهای تخصصی مربوطه
  • تعامل فعال با دانشکده علوم پزشکی و فرمانداری در پیگیری سیاست ها و اجرای مداخلات و برنامه های سلامت محور در سازمان متبوع
  • تجهیز خود به دانش و مهارت های تخصصی موردنیاز برای ترویج و نهادینه كردن رویکرد سلامت در همه سیاست ها
  • ایجاد اشراف اطلاعاتی و دانشی كامل نسبت به ساختار سازمانی، وظایف، سیاست ها و اولویت های برنامه ای واحدهای مختلف سازمان متبوع
  • ایجاد شناخت متقابل از طریق برقراری تعامل با كلیه واحدهای مختلف درسطح اداره كل متبوع   
  • رصد مستمر و فعالانه رفتار سازمان در فرآیندهای تصمیم سازی/ تصمیم گیری و محصولات و خدمات آن به لحاظ پیامدهای منفی بر سلامت جمعیت شهرستان
  • رصد مستمر تعاملات سازمان متبوع با سایر سازمان‌ها (در قالب انواع تفاهم نامه های سالانه و سایر تعهدات مشابه)  به لحاظ مطابقت با معیارهای سلامت محوری و مدیریت اجرای تعهدات سازمان در قالب پروژه های سالانه
  • عضویت و مشاركت فعال در كارگروه ها، كمیته ها و شوراهای تصمیم ساز یا تصمیم گیر در داخل سازمان برای ارائه شواهد و مشاوره به نفع سلامت جامعه و همسو با منافع سازمان
  • مشاركت فعال در جلسات شورای پیامگزاران سلامت برای بیان دغدغه ها، مطالبات و انتظارات سازمان متبوع و ارائه گزارش های درخواستی به نمایندگی از سازمان متبوع
  • پایش اجرای تعهدات سازمان در راستای اجرای مصوبات سلامت محور كارگروه های تخصصی- مشورتی ذیل شورای برنامه ریزی و توسعه استان و برش شهرستانی مصوبات شورای عالی سلامت و امنیت غذایی و تنظیم گزارشهای ادواری در صورت نیاز
  • همکاری با مراجع مرتبط در تهیه گزارش وضعیت شاخصهای سلامت شهرستان با تمركز بر نقش و سهم سازمان متبوع در توزیع
تعیین كننده اجتماعی موثر بر سلامت
  • مستندسازی نظام مند و هدفدار سوابق مربوط به اقدامات مشترک (شامل اجرای برش شهرستانی مصوبات شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، تفاهم نامه های همکاری، برنامه ها و پروژه های مشترک بین بخشی و موارد مشابه)
  • پیگیری اجرای دستورالعمل پیوست سلامت از سوی واحدهای تخصصی در سازمان متبوع
  • مشاركت در رویدادهای مختلف علمی-آموزشی با هدف بروزرسانی سطح دانش و مهارت های موردنیاز برای نقش آفرینی در جایگاه پیام‌گزار سلامت
  • مشاركت در اجرای پروژه های مرتبط با ارزیابی اثرات رفتار و سیاست‌های سازمان متبوع بر سلامت جمعیت
  • پیگیری برای پیش‌بینی و تخصیص اعتبارات بخشی از بودجه سنواتی دستگاه متبوع به اجرای برنامه ها و پروژه های مشترک بین بخشی
 
ماده 4: معیارهای انتخاب پیام‌گزاران
با توجه به شرح وظایف پیام‌گزار، معیارهای زیر باید در انتخاب او مدنظر قرار گیرند:
الف: معیارهای عمومی
  • بودن حداقل مدرک کارشناسی ارشد
  • بودن تجربه همکاری و هماهنگی در پیشبرد اقدامات بین بخشی بواسطه كار در سازمان ها و حیطه های مختلف سیاست‌گذاری
  • رابطه استخدامی ترجیحاً پیمانی/ رسمی با حداقل ۴ سال سنوات خدمت باقی مانده
 
ب: معیارهای اختصاصی
  • علاقه مندی شخصی به ایفای نقش در جایگاه پیام‌گزار سلامت
  • به یادگیری مداوم از تجربه های زیسته و تعاملات فرابخشی
  • ویژگی های شخصیتی: برون‌گرا، قابل اعتماد، قابل احترام، دارای دیپلماسی و پشتکار در پیگیری امور
  • اولیه با نظام سلامت، سلامت جمعیت و تعیین كننده های آن
  • اولیه با مفاهیم و اصول اولیه سیاست‌گذاری و فضای سیاست‌گذاری كشور در حوزه اجتماعی و به خصوص سلامت
  • اولیه با فرهنگ، ماموریت ها و ترجیحات سازمانی سایر ادارات و دستگاه های اجرایی
  • از مهارت تعامل، اعتمادسازی و مذاكره ماهرانه و اصولی با ذینفعان داخل و خارج از سازمان
  • از مهارت های شبکه سازی، دیپلماسی، مدیریت راهبردی و رهبری روابط درون و برون سازمان
  • از مهارت های شناختی در درک پیچیدگی ها، روابط میان منافع، تخصصها، سازمانها و سایر عوامل تاثیرگذار بر تغییر و ارائه راهکارهای خلاقانه
  • قدرت و جایگاه سیاسی لازم برای مدیریت روابط میان منابع مختلف قدرت در داخل و خارج از سازمان
  • از روحیه كارآفرینانه در عرصه سیاست گذاری در پیوند زدن مشکلات و راهکارها در فضاهای سیاسی پذیرنده آن
  • از توانایی درک و ارزش گذاری اختلاف نظرها و مهارت در تولید راهکارهای جمعی
 
تبصره: دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی موظف است ضمن رصد مستمر فعالیت پیام‌گزاران سلامت در دستگاه ها، به محض به كارگیری و معرفی پیام‌گزاران جدید نسبت به برگزاری یک دوره آموزشی و توجیهی جهت آشنایی پیام‌گزاران جدید اقدام نموده و برای كسانی كه دوره را با موفقیت می گذرانند گواهی ویژه شركت در دوره صادر نمایند.
 
ماده 5: روش انتخاب پیام‌گزاران سلامت
معرفی و به كارگیری فردی در نقش پیام‌گزار سلامت از ادارات عضو كارگروه تخصصی فرهنگی ، اجتماعی، سلامت ، زنان و خانواده شهرستان برای همکاری با دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی انجام می شود. پیام‌گزار سلامت به پیشنهاد بالاترین مقام ارشد سازمان ذیربط به دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی معرفی و حکم آنان حداقل به مدت ۴ سال صادر می شود.
دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی می تواند حسب ضرورت و به تشخیص رئیس دبیرخانه نسبت به درخواست معرفی پیام‌گزار از سایر ادارات شهرستانی اقدام نموده و از آن ها برای حضور و مشاركت در جلسات دعوت به عمل آورد.
 
ماده 6: انگیزش
لازم است تمامی پیام‌گزاران در شبکه ملی همکاری های بین بخشی عضویت داشته باشند. این شبکه متشکل از پیام‌گزاران سلامت ادارات كل استان و دبیرخانه های سلامت متناظر آن ها در سطح دستگاه های اجرایی ملی خواهد بود. مسئولیت مدیریت و هماهنگی تعاملات و جریان اطلاعات درون شبکه در سطح ملی بر عهده دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی كشور می باشد.
لازم است برای ارتقا و بروزرسانی سطح دانشی و مهارتی پیام‌گزاران سلامت در طول سال كارگاه های آموزشی- مهارتی و مواد آموزشی مناسبی در نظر گرفته شود. نیازسنجی و تدارک آموزش مداوم پیام‌گزاران در سطح شهرستان  بر عهده دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی خواهد بود.
لازم است به طور سالانه سه نفر از پیام‌گزار سلامت برتر انتخاب شده و به روش شایسته از آنها قدردانی به عمل آید.  انتخاب نفرات برگزیده در سطح شهرستان و استان  بر عهده دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی شهرستان و استان، و در سطح ملی بر عهده دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی كشور خواهد بود.
تبصره:  دبیرخانه های سلامت دستگاه های اجرایی می توانند حسب نیاز و با هماهنگی دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی استان و شورای عالی سلامت و امنیت غذایی نسبت به برگزاری كارگاه ها و دوره های آموزشی ادواری برای پیام‌گزاران ادارات تابعه خود در استان ها اقدام نمایند.
 
ماده 7: شورای پیام‌گزاران سلامت
پیام‌گزاران سلامت در فواصل زمانی مشخص و در راستای تحقق هر یک از كاركردهای زیر، حسب تشخیص دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی یا اعلام نیاز هر یک از ادارات برای بحث و تبادل نظر در سطح شهرستان، ذیل شورایی با نام » شورای پیام‌گزاران سلامت « گردهم می آیند:
  1. مشاركت در تولید شواهد مرتبط با سلامت جمعیت (اعم از گردآوری اطلاعات، سفارش یا اجرای پژوهش، مشاركت در مباحثات عمومی و یا ارائه مشاوره)
  2. هماهنگی (تقسیم كار و مسئولیتهای اجرایی، اعتمادسازی و نظارت متقابل)
  3. حمایت عمومی از طرح یک موضوع مرتبط با سلامت جامعه
  4. پایش اجرای تصمیمات مشترک و توافق شده بین بخشهای مختلف
  5. تهیه و تدوین راهنمای اقدامات مشترک (برنامه راهبردی، برنامه عملیاتی و مشابه آن)
  6. مدیریت و راهبری اجرا بواسطه تولید شواهد و ایجاد هماهنگی
 
ماده8:  جلسات شورای پیام‌گزاران سلامت
جلسات شورای پیام‌گزاران سلامت یک بار در ماه تشکیل می گردد. دبیرخانه موظف است یک هفته پیش از تشکیل جلسه دعوت نامه، دستوركار و مستندات پشتیبان دستوركار را برای اعضا ارسال نموده و حداكثر تا یک هفته بعد از جلسه، صورتجلسه و مصوبات جلسه را برای تمامی ادارات با نامه رسمی ارسال نماید.  پیگیری اجرای مصوبات جلسات بر عهده دبیرخانه است.
رییس شورا از بین اعضای شورا و توسط اعضاء به مدت چهار سال انتخاب می شود. لازم است در جلسه انتخابات حداقل دو سوم اعضا حضور داشته باشند. فردی كه بالاترین میزان رای از مجموع ارای اخذ شده را كسب نماید به عنوان رئیس شورا انتخاب می شود. نظارت بر رای گیری بر عهده دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی است.
 
الف:محل تشکیل جلسات
جلسات شورا می تواند در محل دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی، ساختمان  فرمانداری یا به صورت چرخشی در هر یک از ادارت عضو شورا تشکیل شود.
 
ب:حیطه موضوعی دستورکارهای شورا
  • تدوین مشاركتی برنامه اقدام و تنظیم ترتیبات سیاسی-اجرایی مصوبات ابلاغی از سوی كارگروه فرهنگی، اجتماعی، سلامت، زنان و خانواده شهرستان
  • تدوین مشاركتی برنامه اقدام و تنظیم ترتیبات سیاسی- اجرایی برش شهرستانی مصوبات ابلاغی از سوی دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی كشور
  • تدوین مشاركتی برنامه اقدام و تنظیم ترتیبات سیاسی- اجرایی برنامه های توسعه شهرستان در چارچوب تفاهم نامه های سالانه منعقده  
  • پایش پیشرفت اجرای مصوبات كارگروه فرهنگی، اجتماعی، سلامت، زنان و خانواده شهرستان طبق تقسیم كار بین بخشی صورت گرفته
  • پایش پیشرفت اجرای برش شهرستانی مصوبات شورای عالی سلامت و امنیت غذایی ابلاغ شده از سوی دبیرخانه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی كشور مطابق با تقسیم كار بین بخشی
  • پایش پیشرفت اجرای برنامه های توسعه شهرستان مطابق با تقسیم كار بین بخشی یا تفاهم نامه های منعقده (مانند برنامه جامع سلامت شهرستان)
تبصره 1: لازم است شورای پیام‌گزار با همکاری دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی ، بر اساس مصوبات ملی، استانی و شهرستانی ابلاغ شده و نیز در راستای برنامه جامع سلامت شهرستان، در ابتدای سال برنامه كاری خود و وظایف هر یک از دستگاه ها را مشخص كرده و در طول سال برنامه تنظیم شده را پایش نماید.
تبصره 2: دبیرخانه سلامت و امنیت غذایی می تواند در صورت لزوم از نمایندگان دانشکده علوم پزشکی، سازمانها، مراكز تحقیقاتی، دانش بنیان، سازمان های مردم نهاد و ادارات ذینفع، برای مشاركت در جلسات به صورت موردی دعوت به عمل آورد.
تبصره  3:  مسئولیت تنظیم دستور كار شورای پیام‌گزاران، دعوت نامه، تنظیم صورتجلسه و ارسال مصوبات و پیگیری اجرای مصوبات شورای پیام‌گزار ، پایش برنامه سالانه شورا و تنظیم گزارش های موردی و سالانه بر عهده رئیس شورا بوده كه با همکاری اعضا انجام می شود.